Nowy pakt dla regionu Morza Śródziemnego

02.12.2025

Zatwierdzony przez ministrów państw UE oraz południowych krajów partnerskich basenu Morza Śródziemnego pakt ma przygotować region na nowe wyzwania bezpieczeństwa, w tym związane z konfliktem na Bliskim Wschodzie czy intensyfikacją katastrof naturalnych, a także usprawnić zarządzanie migracją.

Podpisany 28 listopada br. na spotkaniu w Barcelonie pakt ma potwierdzić rosnące zainteresowanie UE południowym sąsiedztwem i dostosować unijne polityki do zmieniającej się sytuacji geopolitycznej. Opiera się na trzech filarach. Pierwszy koncentruje się na kapitale społecznym i zakłada m.in. utworzenie Uniwersytetu Śródziemnomorskiego, oferującego wspólne programy nauczania dla studentów z UE i krajów partnerskich. Drugi dotyczy gospodarki, w tym integracji rynków, pobudzania inwestycji i przedsiębiorczości m.in. poprzez takie inicjatywy jak StartUp4Med, a także wspierania transformacji energetycznej poprzez Transśródziemnomorską Inicjatywę Energii Odnawialnej i Czystych Technologii (T-MED). Trzeci dotyczy bezpieczeństwa, odporności i zarządzania migracją. Wśród flagowych projektów tego filaru jest m.in. utworzenie Europejskiego Centrum Straży Pożarnej na Cyprze, wspierającego reagowanie na katastrofy naturalne w regionie. Projekt paktu został zaproponowany przez Komisję Europejską 16 października br. Po uroczystości inauguracyjnej w Barcelonie i zatwierdzeniu paktu przez partnerów przywódcy UE przyjmą go oficjalnie na szczycie w dniach 18–19 grudnia br.

O społeczno-politycznych konsekwencjach katastrof w południowym sąsiedztwie Europy pisała Sara Nowacka